Pracodawca oraz pracownik posiadają liczne obowiązki, z których muszą się wywiązać, jeśli współpraca między nimi ma być owocna. Zaliczyć można do tego przede wszystkim ochronę mienia, dobro zakładu pracy oraz zachowanie tajemnicy informacji, które po ujawnieniu mogłyby narazić pracodawcę na jakiekolwiek szkody. Bywają sytuacje, gdy te obowiązki są niewystarczające – w takim przypadku pracownik może być zobowiązany do podpisania umowy o zakazie konkurencji. Czym jest taki dokument oraz jakie konsekwencje wiążą się z jego nieprzestrzeganiem? Na te i na inne pytania postaramy się odpowiedzieć w dzisiejszym wpisie. 

Umowa o zakazie konkurencji 

Najważniejszym dokumentem, w którym zawarte są obowiązki oraz przywileje zarówno pracownika jak i pracodawcy zawarte są w Kodeksie Pracy. Znajduje się tam również podział umów o zakazie konkurencji, które mogą zostać podpisane. Dokument ten zobowiązuje pracownika do nie prowadzenia jakiejkolwiek działalności mogącej rywalizować z tą prowadzoną przez jego pracodawcę. 

Umowy o zakazie konkurencji dzielimy na:

• umowy zawarte na czas trwania stosunku pracy,
• umowy zawarte na okres po ustaniu stosunku pracy.

Czym są działania konkurencyjne według Kodeksu Pracy?

Są to postępowania podjęte przez pracownika wobec pracodawcy, które przynajmniej częściowo pokrywają się z obszarem działalności pracodawcy. Każdy pracownik może wykonywać czynności konkurencyjne na swój rachunek, wtedy sam staje się przedsiębiorcą, lub na rachunek osoby trzeciej – będąc wówczas zleceniobiorcą bądź pracownikiem. Co istotne jego działania mogą wchodzić w przedmiot działalności pracodawcy. Jest to związane ze świadczeniem usług oraz produkcją towarów zarówno takich samych jak i bardzo do siebie podobnych, które w przyszłości będą mogły zastąpić te oferowane przez pracodawcę. 

Forma pisemna umowy

Podpisując umowę o zakazie konkurencji należy pamiętać przede wszystkim o tym, że powinna być ona zawarta w formie pisemnej – inaczej zostanie uznana za nieważną. Ten dokument może stanowić część podpisywanej umowy o pracę lub stanowić całkowicie osobny dokument. Czas jej zawarcia również jest dowolny. Istnieje również możliwość zezwalająca pracodawcy na uzależnienie zawarcia umowy o pracę od podpisania umowy o zakazie konkurencji. 

Najważniejsze informacje

Jedną z podstawowych informacji zawartych w umowie o zakazie konkurencji powinno być jasne określenie terytorium obejmujące działalność pracodawcy. Jeśli nie zostało to wykonane, przyjmuje się, że obie strony domyślnie pochodzą do tej kwestii. 

Ustalając terytorium należy wziąć pod uwagę fakt, że obszar działalności może ulegać zmianie. Zakaz obejmuje teren określony w sposób geograficzny? W takim wypadku pracodawca ma prawo wymagać zamieszczenia postanowienia, które automatycznie przewiduje rozszerzenie obszaru działalności objętego zakazem. 

W większości przypadków umowa o zakazie konkurencji jest nieodpłatna, bywają jednak momenty, gdy pracodawca przewiduje dla swojego pracownika świadczenie pieniężne, które ma powstrzymać go przed podjęciem dodatkowej pracy. 

Umowa o zakazie konkurencji, która jest ściśle związana z umową o pracy i odnosi się jedynie do czasu trwania stosunku pracy, nie może trwać dłużej, niż do momentu rozwiązania umowy między pracownikiem a pracodawcą. Istnieje również możliwość, by określi czas konkretny czas, w którym pracownik nie może podjąć działań zagrażających działalności pracodawcy.

Forma pisemna umowy

Podpisując umowę o zakazie konkurencji należy pamiętać przede wszystkim o tym, że powinna być ona zawarta w formie pisemnej – inaczej zostanie uznana za nieważną. Ten dokument może stanowić część podpisywanej umowy o pracę lub stanowić całkowicie osobny dokument. Czas jej zawarcia również jest dowolny. Istnieje również możliwość zezwalająca pracodawcy na uzależnienie zawarcia umowy o pracę od podpisania umowy o zakazie konkurencji. 

Odmowa podpisania umowy o zakazie konkurencji

Według Kodeksu Pracy możliwość odmowy podpisania umowy o zakazie konkurencji może nastąpić jedynie wtedy, gdy warunki w niej zawarte są niezgodne z przepisami z kodeksu. Jeśli pracownik odmówi złożenia podpisu na dokumencie w czasie trwania stosunku pracy, może to być przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie jego umowy o pracę. 

Naruszenie zasad umowy

W przypadku naruszenia zasad zawartych w umowie, pracownik ponosi odpowiedzialność, którą określa Kodek Pracy. Co to oznacza w praktyce?

• Pracownik, który w sposób nieumyślny wyrządził szkodę będącą częścią umowy o zakazie konkurencji, nie może otrzymać kary finansowej większej niż kwota trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika. 
• Pracownik wyrządzający szkodę w sposób umyślny ponosi odpowiedzialność za całą wyrządzoną szkodę. 

Po więcej informacji zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią. 

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie zakazu o konkurencję w umowie o pracę, skontaktuj się z nami. Oferujemy Ci opiekę prawną na najwyższym poziomie. SLM Adwokaci – Prawo Pracy. 

Zobacz pozostałe wpisy blogowe – Prawo Pracy