Zachowek

Zachowek jest częścią spadku należną najbliższym osobom zmarłego, które zostały całkowicie pominięte w testamencie.

Roszczenie o zachowek przysługuje wtedy, gdy osoba uprawniona do otrzymania spadku w drodze ustawy nie otrzymała należnej jej części majątku spadkowego w postaci zapisu, darowizny lub w drodze dziedziczenia, bo została pomięta w testamencie. Takie rozwiązanie ma chronić osoby najbliższe przed niesprawiedliwym potraktowaniem przez spadkodawcę w swojej ostatniej woli.

Uprawnionymi do otrzymania zachowku są osoby, które dziedziczą z mocy prawa, czyli zstępni spadkodawcy (dzieci, wnuki, prawnuki) oraz małżonka, małżonek spadkodawcy. Jeżeli jednak w chwili śmierci spadkodawca nie miał zstępnych, uprawnionymi do zachowku są jego rodzice. Warto tu zauważyć, że domagać się zachowku nie może rodzeństwo.

Wydziedziczenie

Istnieje możliwość pozbawienia zstępnych prawa do zachowku poprzez wydziedziczenie. Przyczyna wydziedziczenia powinna wynikać z treści testamentu. Podstawą wydziedziczenia jest min. dopuszczenie się względem spadkodawcy umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności, uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Jednak w przypadku gdy spadkodawca przebaczył uprawnionemu do zachowku, nie może go wydziedziczyć. Zstępni wydziedziczonego zstępnego nie tracą uprawnień do zachowku chociażby przeżył on spadkodawcę. Jednak w przypadku gdy spadkodawca przebaczył uprawnionemu do zachowku, nie może go wydziedziczyć.

Pozbawienie prawa do zachowku

Roszczenie o zachowek nie przysługuje osobom uznanym orzeczeniem sądu za niegodnych dziedziczenia, osobom, które odrzuciły spadek, małżonkowi, przeciwko któremu spadkodawca przed śmiercią wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, małżonkowi pozostającemu ze spadkodawcą w separacji.

W takich przypadkach roszczenie o zachowek przechodzi na zstępnych (dzieci, wnuki) osoby uznanej za niegodną dziedziczenia, osoby wydziedziczonej, osoby, która odrzuciła spadek, osoby, która zrzekła się dziedziczenia, jeśli w umowie ze spadkodawcą wskazano, że zrzeczenie się nie obejmuje zstępnych.

Wysokość zachowku stanowi 1/2 wartości udziału spadkowego, jaki by spadkobierca otrzymał w przypadku dziedziczenia ustawowego. Jeśli uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy, lub jest osobą małoletnią, wysokość zachowku wynosi 2/3 wartości udziału spadkowego.

Co istotne, darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę za życia są doliczane do spadku, (z kilkoma wyjątkami).

Przedawnienie

Prawo do zachowku przedawnia się z upływem 5 lat od ogłoszenia testamentu lub otwarcia spadku.
Przed wystąpieniem do sądu warto wezwać zobowiązanego do wypłacenia zachowku. Jeżeli zobowiązany pomimo wezwań do zapłaty nie wywiąże się z danej czynności osoba uprawniona do zachowku może skierować sprawę na drogę sądową.

Pozew o zachowek kieruje się do sądu okręgowego jeśli kwota zachowku jest wyższa niż 75 000 złotych natomiast gdy kwota zachowku nie przekracza 75 000 złotych pozew o zachowek składa się w sądzie rejonowym.

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie zachowku, skontaktuj się z nami. Oferujemy Ci opiekę prawną na wyższym poziomie. SLM Adwokaci – Prawo Cywilne.

Zobacz pozostałe wpisy blogowe – Prawo Cywilne