Co grozi za przywłaszczenie mienia

Według Kodeksu Karnego art. 284, przywłaszczenie mienia jest czynem zagrożonym karą pozbawienia wolności. Często przestępstwo to mylone jest z kradzieżą, jednak występuje znacząca różnica tymi dwoma zachowaniami. Jest ona związana z faktem iż w przypadku przywłaszczenia mienia mówimy o legalnym wejściu w posiadanie mienia przez przestępcę, czego nie można wskazać w przypadku kradzieży. 

Co ciekawe, wyżej opisane przestępstwo występuje niezwykle często, ponieważ w obrębie jego rozumienia znajduje się również przywłaszczenie mienia powierzonego. Może nim być telefon komórkowy lub inny wartościowy przedmiot. taki jak np. samochód. Podobnie sprawa wygląda w przypadku powierzenia mienia firmy tzn. pieniądze spółki zostają powierzone jej zarządowi. 

Art. 284 kodeksu karnego – przywłaszczenie mienia w rozumieniu prawa

Przywłaszczenie mienia posiada kilka typów, według których może zostać nałożona kara na przestępcę.

„§ 1. Kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

• 2. Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
• 3. W wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
• 4. Jeżeli przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.”

Przytoczone paragrafy odnoszą się do konkretnych działań, które zostały podjęte przez sprawcę w celu przywłaszczenia danego mienia. W rozumieniu prawa, § 1 przytoczonego przepisu mówi o podstawowym typie przestępstwa będącego przywłaszczenie mienia w rozumieniu dosłownym. Z kolei w § 2 mowa jest o typie kwalifikowanym w postaci przywłaszczenia mienia powierzonego, inaczej znanego jako sprzeniewierzeniem. Natomiast § 3 przewiduje złagodzoną wersję przestępstwa, nazywaną – wypadkiem mniejszej wagi. 

Czyny wskazane w art. 284 k.k. ścigane są w trybie publicznoskargowym. Jest to równoznaczne z tym, że nie jest wymagany wniosek pokrzywdzonego, aby wszczęto postępowanie karne. Wyjątek stanowi przestępstwo, którego konsekwencją była szkoda osoby najbliżeszj. Wówcza, jak podaje § 4 art. 284 k.k. – ściganie przestępcy następuje na wniosek pokrzywdzonego. 

Przywłaszczenie mienia – liczy się zamiar sprawcy 

Mówiąc o przestępstwie, jakim jest przywłaszczenie mienia, mamy na myśli przede wszystkim czyn polegający na włączeniu do własnego majątku przedmiotu, który znalazł się w posiadaniu sprawcy w sposób legalny. Oznacza to, że przywłaszczenie mienia ma miejsce wtedy, gdy sprawca traktuje daną rzecz jako swoją własność i wykorzystywać ją do własnych celów. 

Aby doszło do popełnienia przestępstwa, istotnym jest wystąpienie zamiaru bezpośredniego, tzn. sprawca w pełni świadomie musi podejmować każde kroki, by wejść w posiadanie czyjegoś mienia. Oznacza to, że jeśli domniemany sprawca uważał, że nabył prawo własności do pewnej rzeczy, ale pojawił się spór co do interpretacji umowy, to zarzut przywłaszczenia mienia nie będzie uzasadniony, ponieważ sprawca nie wiedział, że nie ma tytułu prawnego do tej rzeczy.

Jak udowodnić przywłaszczenie mienia

Zatem jak udowodnić przywłaszczenie mienia? Odbywa się to przede wszystkim na podstawie okoliczności faktycznych. Faktem jest, że przywłaszczenie danej rzeczy musi zostać wyrażone zewnętrznym zachowaniem, którego następstwem jest uniemożliwienie rozporządzania lub korzystania z rzeczy przez jej rzeczywistego właściciela. 

Przywłaszczenie mienia ma miejsce, gdy sprawca traktuje rzecz tak, jakby była jego własnością. Zachowanie, na podstawie którego ocenia się, czy doszło do przywłaszczenia, może być zarówno czynnością prawem uregulowaną, np. sprzedażą, jak i czynnościami faktycznymi, np. odmową wydania rzeczy. Do przykładów takich zachowań należą: zużycie, zniszczenie, oddanie innej osobie, zmiana wyglądu lub po prostu zatrzymanie rzeczy. W każdym przypadku mamy do czynienia z działaniem, które narusza prawo własności.

Czym jest sprzeniewierzenie? 

Sprzeniewierzenie to jedna z form przywłaszczenia mienia ruchomego, które zostało powierzone sprawcy z warunkiem jego zwrotu. W takim przypadku, sprawca działa wbrew zaufaniu, które zostało mu udzielone przez osobę, która powierzyła mu mienie. Sprawca rozporządza powierzonym mieniem jak swoim własnym, a zyski, które z tego czerpie, stanowią jego prywatne korzyści majątkowe. Przestępstwo sprzeniewierzenia jest uważane za kwalifikowaną formę przywłaszczenia, co oznacza, że karane jest surowiej. Kara za takie przestępstwo wynosi od 3 do 5 lat pozbawienia wolności.

Podsumowanie

Przywłaszczenie mienia to przestępstwo, za które grożą surowe konsekwencje prawne. Sprawca, który dopuści się tego czynu, naraża się na odpowiedzialność karną, w tym na karę grzywny lub pozbawienia wolności. Wysokość kary zależy od okoliczności związanych z danym przestępstwem, takich jak wartość przywłaszczonego mienia czy sposób jego wykorzystania. W przypadku sprzeniewierzenia mienia, czyli przywłaszczenia sobie powierzonego mienia, kara jest zazwyczaj surowsza. Bez względu na formę przywłaszczenia mienia, w każdym przypadku jest to czyn niezgodny z prawem i narażający sprawcę na poważne konsekwencje prawne.

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie związanej z przywłaszczeniem mienia, skontaktuj się z nami. Oferujemy Ci opiekę prawną na najwyższym poziomie. SLM Adwokaci – Prawo Karne.

Przeczytaj więcej – Prawo Karne