Odszkodowania – Prawo Cywilne Opole

Odszkodowania co do zasady oparte mogą być na trzech podstawach: deliktowej (wynikającej z czynów niedozwolonych), kontraktowej (wynikającej z istniejącego stosunku zobowiązaniowego) oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.

Odszkodowania – z tytuły czynu niedozwolonego

Podstawy prawne odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego opisane zostały w tytule VI księgi III ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2019, poz. 1145 ze zm.) – dalej: k.c. Podstawową zasadą odpowiedzialności z tego tytułu jest art. 415 k.c., zgodnie z którym, kto ze swej winy wyrządził drugiemu szkodę, jest obowiązany do jej naprawienia. Przepisy w tej materii są jednak rozbudowane i wprowadzają szereg wyjątków od tej zasady, np. odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, a więc oderwaną od zawinienia przy wyrządzeniu szkody, opartą jedynie na związku przyczynowym między zdarzeniem a szkodą oraz na braku wystąpienia konkretnych przesłanek, np. wyłącznej winy poszkodowanego czy osoby trzeciej, za którą sprawca szkody nie odpowiada, jak i siły wyższej (np. w przypadku odpowiedzialności przedsiębiorstwa za szkody wyrządzone przez siły przyrody). W ramach tego rodzaju odpowiedzialności możliwe jest również uzyskanie odszkodowania od Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego z tytułu szkody wywołanej niezgodnym z prawem działaniem lub zaniechaniem przy wykonywaniu władzy publicznej. W tej kategorii mieszczą się również wszelkie roszczenia związane z popełnieniem przestępstwa.

Odszkodowania – z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania

Czym innym z kolei jest odpowiedzialność kontrahenta z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Ta kwestia uregulowana jest w tytule VII księgi III k.c., a podstawowym przepisem regulującym tę materię jest art. 471 k.c. Zgodnie z nim dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z tego powodu, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Art. 472 k.c. stanowi z kolei, że jeśli nic nie wynika z innych przepisów, dłużnik odpowiada za niezachowanie należytej staranności. Standard ten jest przy tym podwyższony w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą (art. 355 § 2 k.c.).

W tej kategorii spraw mieszczą się wszelkie zdarzenia związane z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umów, w tym o dzieło,  także zleceń, pożyczek itd.

Zobacz też:

Jak wygrać ze Skarbem Państwa 1 milion złotych

Odszkodowanie za kwarantannę – czy jest możliwe?