Urlop macierzyński a zwolnienie z pracy

Decyzja o założeniu rodziny ma wpływ na wszystkie sfery dotychczasowego życia, w tym również na pracę oraz ścieżkę zawodową kobiety. Aby ułatwić wszystkim paniom chęć połączenia kariery zawodowej z wychowaniem dziecka, wprowadzono urlop macierzyński. Skorzystać z niego mogą wszystkie kobiety zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Jednak, czy kobieta ma pewność, że jej stanowisko będzie na nią czekać po powrocie do pracy? Czy obowiązuje okres ochronny po upływie urlopu macierzyńskiego?

Urlop macierzyński

Urlop macierzyński przysługuje każdej kobiecie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę. Rozporządzenie to wynika z art. 180. Kodeksu Pracy. Za podstawowy wymiar czasu uważa się 20 tygodni, jednak przed datą porodu również można z niego skorzystać. Wówczas okres ten wynosi 6 tygodni. 

W przypadku większej liczby potomstwa, długość urlopu macierzyńskiego wydłuża się do 31 dni i rośnie wraz z każdym kolejnym dzieckiem. Więcej informacji na ten temat znaleźć można w art. 180. Wymiar urlopu macierzyńskiego, punk 1-5. 

Co ważne, urlop macierzyński podlega podziałowi. Według Kodeksu pracy, jeśli upłynęło 15 tygodni od porodu, kobieta ma prawo zrezygnować z dalszego urlopu i wrócić do pracy. Należy jednak spełniać pewne warunki, które oznaczają: 

pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta pracownik – ojciec wychowujący dziecko; przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego, osobistą opiekę nad dzieckiem będzie sprawował ubezpieczony – ojciec dziecka, który w celu sprawowania tej opieki przerwał działalność zarobkową.

Takie rozwiązanie potocznie nazywane jest urlopem tacierzyńskim, które staje się coraz bardziej popularne. Należy podkreślić, że rodzice nie mogą równocześnie korzystać z przywileju, jakim jest urlop macierzyński. 

Urlop macierzyński, czy obowiązuje ochrona w trakcie jego trwania?

Urlop macierzyński wiąże się z pewnymi prawami chroniącymi kobietę. Zaliczyć do nich można przede wszystkim wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę. Jedynie w przypadku rażących nieprawidłowości związanych z zachowaniem pracownicy lub likwidacją zakładu pracy, urlop macierzyński może się zakończyć wraz z utratą pracy. 

Ochrona po urlopie macierzyńskim

I tak jak obowiązuje ochrona prawna zawarta w Kodeksie pracy (art. 177 § ), która zakłada że pracownicy podczas przebywania na urlopie macierzyńskim, wychowawczym lub adopcyjnym nie mogą zostać zwolnieni z pracy, tak po upływie wyznaczonego okresu czasu, ochrona ta ich nie dotyczy. 

Według art. 30 § 4 Kodeksu pracy, umowa może zostać rozwiązana po upływie urlopu macierzyńskiego, przy zachowaniu odpowiedniego okresu wypowiedzenia. Zatem może to być:

• 2 tygodnie, jeśli zatrudnienie trwa mniej niż 6 miesięcy, 
• 1 miesiąc, jeśli zatrudnienie wynosi minimum 6 miesięcy, 
• 3 miesiące, jeśli umowa o pracę podpisana jest na czas nieokreślony. 

Wypowiedzenie umowy o pracę musi być poparte właściwymi powodami, tak by nie można było posądzić pracodawcy o dyskryminację. 

Niestety zdarzają się sytuacje, gdy kobieta zostaje zwolniona z dotychczasowego stanowiska z powodu zmiany sytuacji życiowej, wynikającej z urodzenia dziecka. To właśnie na tej podstawie wiele pań decyduje się na pozwanie swojego pracodawcy. 

I niejednokrotnie udaje im się wygrać. 

Zmniejszenie czasu pracy – 12 miesięcy ochrony po urlopie macierzyńskim

Mimo iż w regulacjach prawnych nie ma zapisu o ochronie pracownicy powracającej z urlopu macierzyńskiego, istnieją wyjścia, dzięki którym uda się uzyskać dodatkowe przywileje. 

Według art. 186 § 7 i § 8 pkt 1:

Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. 

W praktyce oznacza to, że pracodawca nie ma prawa wypowiedzieć umowy pracownikowi zarówno od dnia złożenia wniosku o urlop wychowawczy oraz wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy. Okres ten nie może trwać dłużej niż 12 miesięcy. 

Należy pamiętać, że zmniejszenie wymiaru czasu pracy obowiązuje jedynie pracowników, którzy mają prawo do skorzystania z urlopu wychowawczego. Może to być osoba sprawująca opiekę nad dzieckiem do lat 6 lub zajmująca się dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności do lat 18. Maksymalne obniżenie czasu pracy musi wynosić połowę godzin umowy zawartej na pełen etat. 

Jak widzisz, dzięki przepisom zawartym w Kodeksie pracy istnieje możliwość powiązania kariery zawodowej z wychowaniem dziecka, bez większych wyrzeczeń. 

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej skutecznego i dobrego adwokata, skontaktuj się z nami. Oferujemy Ci opiekę prawną na najwyższym poziomie. SLM Adwokaci – Kancelaria Adwokacka Opole.

Zobacz pozostałe wpisy blogowe – Prawo Pracy