Nabycie spadku i kolejność dziedziczenia

Zgodnie z prawem spadkowym, wraz z momentem śmierci następuje otwarcie spadku. Dziedziczą te (żyjące) osoby, które są powołane do dziedziczenia właśnie w momencie śmierci spadkodawcy. Jeśli nie ma testamentu – nabycie spadku nastąpi na podstawie ustawy zawartej w kodeksie cywilnym, zgodnie z kolejnością dziedziczenia. 

Kolejność dziedziczenia spadku

Zasady mówiące o kolejności dziedziczenia spadku:

• w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek i dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż 1/4 całości spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych,
• jeśli w chwili śmierci spadkodawcy nie było jego dzieci ani ich następców prawnych (zstępnych), to wtedy spadkobiercami będzie małżonek zmarłego i rodzice zmarłego, z tym że każdemu z rodziców przypada 1/4,
• jeśli z kolei zmarły nie miał ani dzieci ani małżonka, cały jego spadek przypada jego rodzicom w równych częściach.

Zauważcie, że wciąż nie ma tu mowy o rodzeństwie spadkodawcy. Otóż zgodnie z prawem spadkowym rodzeństwo dziedziczy dopiero wtedy, gdy:

• jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku – wówczas udział spadkowy, który by przypadał temu rodzicowi, przypada rodzeństwu (całemu rodzeństwu) spadkodawcy w częściach równych

To są podstawowe zasady dziedziczenia i mają one najczęstsze zastosowanie.

Odrzucenie spadku

Spadkobierca może odrzucić spadek – oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania do dziedziczenia.

Jeśli nie mamy potrzeby składania takich oświadczeń albo zostały one przyjęte, można wnioskować o stwierdzenie nabycia spadku. Dla tej czynności nie ma określonego terminu i prawo spadkowe zezwala na domaganie się stwierdzenia nabycia spadku wiele lat wstecz.

Nie ma obowiązku stwierdzenia nabycia spadku, ale najczęściej warto jednak to zrobić, bo prędzej czy później trzeba będzie takie sprawy uporządkować.

Stwierdzenie nabycia spadku

Stwierdzić nabycie spadku można w sądzie albo u notariusza. Polega to na potwierdzeniu przez któryś z tych podmiotów, że spadek po danej osobie nabyły na podstawie ustawy/testamentu dane osoby w określonych częściach. I tyle. Nie ma tu żadnego rozporządzania konkretnymi przedmiotami. Sąd/notariusz stwierdza jedynie, że konkretna osoba dostaje np. 1/4 całości majątku.

Z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku mogą wystąpić oczywiście spadkobiercy (oraz ich następcy prawni), ale także wierzyciele spadkodawcy lub spadkobierców.

Sądem właściwym będzie sąd rejonowy według ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego.

Trzeba pamiętać, że wraz z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku należy załączyć odpis aktu zgonu spadkodawcy, odpisy aktów urodzenia i ewentualne odpisy aktu małżeństwa, jeśli któraś z osób zmieniała nazwisko.

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie nabycia spadku lub kolejności dziedziczenia, skontaktuj się z nami. Oferujemy Ci opiekę prawną na najwyższym poziomie. SLM Adwokaci – Prawo Cywilne.

Zobacz pozostałe wpisy blogowe – Prawo Cywilne