Majątek wspólny a osobisty małżonków

W momencie zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje tzw. wspólność ustawowa, czyli wspólność majątkowa. Obejmuje ona przedmioty majątkowe nabyte przez oboje małżonków albo jednego z nich.

Nie ma znaczenia to, czy nabycie nastąpiło ze środków pochodzących z majątku wspólnego czy też z majątku osobistego każdego z małżonków (w tym przypadku istnieją wyjątki – np. przedmioty nabyte przez każdego z małżonków w czasie trwania wspólności w zamian za będące ich majątkiem osobistym przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności majątkowej. Te rzeczy nie wchodzą wówczas do majątku wspólnego).

Majątek wspólny – czym jest

Do majątku wspólnego należą między innymi:

• pobrane (zwracam uwagę na słowo “pobrane”) wynagrodzenie za pracę oraz dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
• dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,
• środki zgromadzone na rachunku otwartego ew. pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
• dochody z czynszu za dzierżawę lub najem,
• nabycie nieruchomości w drodze uwłaszczenia,
• rzeczy nabyte przez zasiedzenie,
• akcje i udziały w spółkach nabyte chociażby przez jednego z małżonków ze środków pochodzących z majątku wspólnego,
• przedmioty zwykłego urządzenia domowego,
• prawo najmu mieszkania komunalnego,
• spółdzielcze prawo do lokalu,
• prawo własności budynku wybudowanego przez spółdzielnię,
• gospodarstwo rolne przekazane następcy,
• posiadanie nieruchomości.

Majątek osobisty, co się na niego składa

Natomiast do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

• przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, darowiznę lub zapis,
• przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania potrzeb osobistych jednego z małżonków,
• prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
• przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za np. wywołanie rozstroju zdrowia, uszkodzenie ciała,
• zadośćuczynienie za doznaną krzywdę,
• wierzytelności (sic!) z tytułu wynagrodzenie za pracę,
• przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia,
• prawa autorskie,
• prawa własności przemysłowej,
• przedmioty nabyte w zamian za składniki majątku osobistego.

Zatem w małżeństwie, w którym nie ustanowiono rozdzielności majątkowej, funkcjonują 3 majątki – osobisty każdego z małżonków i majątek wspólny.

Odpowiedzialność za długi w małżeństwie

Sytuacja 1.

Jeśli oboje małżonków zaciągnęło zobowiązanie, wówczas oboje są stronami tej czynności prawnej. Wówczas wierzyciel może zostać zaspokojony z zarówno z majątku wspólnego, jak i osobistego każdego z małżonków, czyli ze wszystkich trzech majątków.

Sytuacja 2.

Natomiast w przypadku, gdy dług powstaje w wyniku zaciągnięcia zobowiązania przez jednego z małżonków, ale za zgodą drugiego, to wówczas wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego małżonka, będącego stroną czynności prawnej, bądź też z majątku wspólnego – czyli z trzech majątków. Pod warunkiem, że przedstawi dokument potwierdzający, że małżonek taką zgodę wydał.

Sytuacja 3.

Jeden z małżonków zaciągnął dług, a drugi małżonek nie wyraził na to zgody lub dług ten powstał jeszcze przed powstaniem wspólności małżeńskiej. Wtedy zaspokojenie wierzyciela nastąpi z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę, z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej. Wyjątkiem jest tutaj sytuacja, w której dług został zaciągnięty na zaspokojenie zwykłych potrzeb rodziny (jedzenie, odzież, opłaty za mieszkanie i media etc.) – wówczas wierzyciel również może żądać zaspokojenia z majątku wspólnego.

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie wspólnego majątku oraz majątku osobistego, skontaktuj się z nami. Oferujemy Ci opiekę prawną na najwyższym poziomie. SLM Adwokaci – Prawo Rodzinne.

Zobacz pozostałe wpisy blogowe – Prawo Cywilne/Prawo Rodzinne