Jak działa fundacja rodzinna?

Fundacja rodzinna to nowa instytucja w polskim prawie, która została wprowadzona w celu zapewnienia sukcesji w przedsiębiorstwach rodzinnych. Bazuje ona głównie na przepisach Kodeksu spółek handlowych, choć istnieją pewne rozbieżności między tymi regulacjami a ustawą o fundacjach rodzinnych, które mogą prowadzić do różnych interpretacji przepisów.

W tym artykule w prosty sposób opiszemy jak działa fundacja rodzinna.

Podstawa prawna i cele fundacji rodzinnej

Ustawa o fundacji rodzinnej weszła w życie 22 maja 2023 roku. Celem tej ustawy jest stworzenie mechanizmów, które umożliwią sprawną sukcesję pokoleniową w firmach rodzinnych, zachowanie majątku w rękach rodziny oraz dalszą akumulację kapitału. Podobne instytucje funkcjonują już od lat w innych krajach europejskich.

Znaczenie podatkowe fundacji rodzinnej

Chociaż fundacja rodzinna była nowością w polskim prawie, to wcześniej miała znaczenie głównie w kontekście prawa podatkowego. Wypłaty z fundacji rodzinnych na rzecz polskich rezydentów podatkowych wywoływały skutki podatkowe, co było przedmiotem zainteresowania specjalistów prawa podatkowego.

Definicja i cel fundacji rodzinnej

Fundacja rodzinna jest osobą prawną, której celem jest gromadzenie mienia, zarządzanie nim w interesie beneficjentów oraz wypłacanie świadczeń na ich rzecz. Posiadanie osobowości prawnej przez fundację rodzinną oznacza, że fundator nie odpowiada za jej zobowiązania, choć fundacja może odpowiadać solidarnie z fundatorem za niektóre jego zobowiązania.

Zakładanie fundacji rodzinnej – jak to działa?

Założenie fundacji rodzinnej składa się z kilku kroków:

1. Złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji.
2. Ustalenie statutu.
3. Sporządzenie spisu mienia.
4. Ustanowienie wymaganych organów fundacji.
5. Wniesienie funduszu założycielskiego.
6. Wpisanie fundacji do rejestru fundacji rodzinnych.

Fundacja może być powołana w akcie założycielskim lub testamencie, przy czym oba dokumenty muszą być sporządzone w formie aktu notarialnego. Fundacja rodzinna nabywa osobowość prawną z chwilą wpisu do rejestru, który prowadzi Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim.

Reprezentacja fundacji rodzinnej

Do momentu wpisu do rejestru fundacja rodzinna posiada zdolność prawną, choć nie ma osobowości prawnej. W tym czasie fundację reprezentuje fundator, pełnomocnik powołany przez fundatora albo zarząd fundacji. Reprezentacja przez zarząd wymaga przepisu szczególnego, który przyznaje mu taką kompetencję.

Organy fundacji rodzinnej

Fundacja rodzinna posiada trzy główne organy: zarząd, radę nadzorczą oraz zgromadzenie beneficjentów. Zarząd i zgromadzenie beneficjentów są organami obligatoryjnymi, natomiast rada nadzorcza jest wymagana tylko wtedy, gdy liczba beneficjentów przekracza dwadzieścia pięć osób.

Zarząd

Zarząd odpowiada za prowadzenie spraw fundacji oraz jej reprezentację. Członkiem zarządu może być osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, niekarana za określone przestępstwa. Kadencja zarządu wynosi trzy lata, chyba że statut stanowi inaczej.

Rada nadzorcza

Rada nadzorcza nadzoruje działalność zarządu fundacji rodzinnej, monitorując zgodność działań zarządu z prawem i statutem fundacji. Kadencja rady nadzorczej wynosi pięć lat, chyba że statut fundacji przewiduje inaczej.

Zgromadzenie beneficjentów

Zgromadzenie beneficjentów jest organem uchwałodawczym fundacji rodzinnej. Do jego kompetencji należy zatwierdzanie sprawozdań finansowych fundacji, udzielanie absolutorium członkom organów fundacji oraz podejmowanie decyzji dotyczących podziału wyniku finansowego. Statut fundacji może rozszerzyć uprawnienia zgromadzenia beneficjentów.

Podsumowanie

Fundacja rodzinna to nowa instytucja prawna w Polsce, która ma na celu ułatwienie sukcesji w firmach rodzinnych oraz akumulację kapitału w rodzinie. Choć w wielu aspektach bazuje na rozwiązaniach Kodeksu spółek handlowych, fundacja rodzinna posiada również swoje unikalne cechy, które wymagają odrębnego podejścia prawnego.

Jeśli potrzebujesz pomocy w tym temacie, skontaktuj się z naszą kancelarią pod nr tel. 736 666 545.

Zobacz też: https://www.biznes.gov.pl/pl