Co grozi za nękanie

Nękanie traktowane jest jako przestępstwo, opisane w art 190a Kodeksu Karnego. To zjawisko często występuje również pod nazwą stalking i dla wielu osób może wydawać się niegroźnym z pozoru zachowaniem, jednak warto zdawać sobie sprawę, że może ono prowadzić do poważnego naruszenia prywatności. Nękanie jest o tyle niebezpieczne, że osoba pokrzywdzona nie może w żaden sposób przewidzieć kolejnych działań podejmowanych przez sprawcę. 

Nękanie w polskim prawie uważane jest za czyn zabroniony, skierowany przeciwko wolności drugiego człowieka. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat stalkingu oraz kiedy jest możliwe oskarżenie sprawcy o nękanie – koniecznie zapoznaj się z poniższą treścią artykułu. 

Czym jest nękanie

Nękanie określane jest jako uporczywe działanie wobec drugiego człowieka, obcego lub pochodzącego z najbliższego otoczenia sprawcy, które wywołuje u pokrzywdzonego uzasadnione poczucie:

• zagrożenia, 
• poniżenia, 
• udręczenia, 
• naruszenia jej prywatności. 

Za nękanie uważa się również podszycie pod inną osobę z wykorzystaniem jej wizerunku oraz innych danych. Zachowanie to najczęściej ma na celu wyrządzenie pokrzywdzonemu szkody zarówno osobistej, jak i materialnej. Stalkingiem nie można nazwać podszywania się pod osobę zmarłą. 

Określony czas występowania czynu zabronionego

Mówiąc o stalkingu, mamy przede wszystkim na myśli zachowanie, które cechuje przede wszystkim nieustępliwość i uporczywość w nękaniu. Nie jest to nigdy działanie jednorazowe, lecz jest ono rozciągnięte w określonym czasie. Sprawcą zazwyczaj kieruje przede wszystkim zła wola oraz złośliwość. 

Negatywne skutki, opisywane przez ofiary stalkingu w oparciu o własne doświadczenia, mówią przede wszystkim o narastającym poczuciu zagrożenia, czy zaszczucia. Z czasem zaczyna pojawiać się również dyskomfort psychiczny oraz fizyczny, prowadzący do występowania takich chorób jak nerwica, czy bezsenność. Narastające działania stalkera sprawiają, że wiele pokrzywdzonych osób zaczyna również miewać napady lękowe, które wywoływane są przez konkretne sytuacje. 

Oskarżenie o nękanie – kiedy można je wnieść 

Co ciekawe, osoby będące ofiarami stalkingu, często przez długie lata, nie zdają sobie sprawy z tego w jakiej sytuacji się znalazły. Ich stalkerzy zaczynają coraz mocniej ingerować w ich życie prywatne, przekraczając kolejne granice. Za najczęstsze zachowania znane jako nękanie, uważa się:

• wysyłanie wiadomości e-mail, wiadomości SM oraz wiadomości na portalach społecznościowych, 
• regularne telefony – również w godzinach nocnych, 
• nachodzenie w miejscu pracy lub w domu, 
• wyczekiwanie przed wejściem na klatkę schodową lub bramą wejściową do domu. 

Cyberstalking – wszystko co musisz o nim wiedzieć 

Ze względu na rozwój Internetu oraz wpływ mediów społecznościowych, zauważyć można coraz większe rozpowszechnienie się przestępstwa zwanego cyberstalkingiem. Czym różni się od tradycyjnego stalkingu? Przede wszystkim odbywa się on za pomocą sieci internetowej, a sprawca w celu nękania drugiej osoby, wykorzystuje narzędzia pozwalające na komunikację elektroniczną – maile, komunikatory portale społecznościowe. 

Cyberstalking stał się popularną formą nękania z tego względu, że wielu sprawców uważa się za bezkarnych, ponieważ Internet daje im swego rodzaju anonimowość, jednak jest to bardzo błędne myślenie. Stalking w Internecie można udowodnić podobnie jak nękanie w życiu realnym, wymaga on jedynie utrwalania dowodów na bieżąco – poprzez robienie zrzutów ekranu, czy zapisywaniu wiadomości przesłanych przez sprawcę. 

W tym miejscu warto podkreślić, że działanie stalkera wcale nie musi oznaczać jawnych gróźb lub innych agresywnych zachowań. Większego znaczenia nie mają również pobudki kierujące sprawcą oraz racjonalne wytłumaczenia je uzasadniające. W sprawach o nękanie liczy się przede wszystkim przekonanie pokrzywdzonego o naruszeniu jego sfery prywatności. Niestety oznacza to, że tak długo jak pokrzywdzony nie czuje się zagrożony, stalker pozostaje bezkarny, a jego działania mogą przybierać coraz groźniejszy charakter. 

Kary za nękanie

Niezależnie od tego jak duże szkody zostały wyrządzone przez stalkera, sprawca czynu zabronionego musi liczyć się z karą pozbawienia wolności. W zależności od postaci czynu, wymiar kary może być różny.  

Co grozi za nękanie w postaci podstawowej

Nękanie w postaci podstawowej tzn. w formie uporczywego stalkingu lub wykorzystania wizerunki, o których mowa jest w  § 1 i 2 przepisu, zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Ze względu na szeroki zakres sankcji, sąd ma prawo ocenić całokształt występowania okoliczności sprawy oraz uwzględnić je w treści orzeczenia. 

Co grozi za nękanie w postaci kwalifikowanej 

O postaci kwalifikowanej mowa jest w art 190a §3 Kodeksu Karnego. Przewiduje on przede wszystkim targnięcie się na własne życie przez osobę poszkodowaną w skutek działań prześladowcy. Aby stwierdzić nękanie zostało uznane za tym kwalifikowany, niezbędne jest wykazanie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy zamachem na własne życie, a stalkingiem. Oznacza to również możliwość przewidzenia przez sprawcę takiego obrotu spraw względem podejmowanych przez niego działań. 

Ze względu na poważniejsze konsekwencje wywołane nękaniem kwalifikowanym, prawo przewiduje za ten czyn zabroniony karę pozbawienia wolności wynoszącą od 2 do 12 lat pozbawienia wolności. 

Ściganie przestępców nękania

Jak mówi art 190a §4 Kodeksu Karnego, stalking w formie podstawowej ścigany jest na wniosek pokrzywdzonego. Zatem, jeśli pokrzywdzony samodzielnie nie zawiadomi o nękaniu organów ścigania, nie podejmą one stosowanych działań w celu zatrzymania sprawcy. 

Z kolei postać kwalifikowana ścigana jest z urzędu, gdyż to przestępstwo narusza najważniejsze dobro – życie pokrzywdzonego. 

Podsumowanie 

Nękanie dotyczy różnych rodzajów relacji. Do najczęstszych przypadków stalkingu dochodzi w przypadku byłych partnerów lub osób powiązanych ze sobą stosunkami służbowymi. Nękanie może również przybrać formę cyberstalkingu, do którego dochodzi przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii. 

Jeśli czujesz, że możesz być ofiarą nękania – zacznij skrupulatnie notować oraz utrwalać wszystkie telefony, spotkania i wiadomości, które mogą budzić w Tobie lęk. Informacje te mogą okazać się niezwykle przydatne dla organów ścigania w trakcie ustalania sprawcy oraz przesłanek nim kierujących. 

W trakcie sporządzania zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa oraz podczas dalszego postępowania, warto skorzystać z pomocy prawników z wieloletnim doświadczeniem w sprawach związanych z  prawem karnym.

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie o nękanie lub cyberstalking, skontaktuj się z nami. Oferujemy Ci opiekę prawną na najwyższym poziomie. SLM Adwokaci – Prawo Karne.

Przeczytaj więcej – Prawo Karne