Co grozi za składanie fałszywych zeznań na policji

Składanie fałszywych zeznań to poważne przestępstwo w polskim systemie prawnym, którego konsekwencje mogą być surowe i długotrwałe. Wielu ludzi, nieświadomych przepisów lub ich interpretacji, nie zdaje sobie sprawy z odpowiedzialności prawnej za przekazywanie nieprawdziwych informacji policji lub innym organom ścigania. W artykule tym omówimy, jakie przepisy regulują składanie fałszywych zeznań w Polsce, jakie konsekwencje mogą spotkać osoby popełniające to przestępstwo oraz jakie okoliczności mogą łagodzić wymiar kary. Tekst ten będzie przydatny dla wszystkich, którzy chcą lepiej zrozumieć przepisy prawa karnego, jak również dla tych, którzy rozważają skorzystanie z usług adwokata w związku z podejrzeniem o składanie fałszywych zeznań.

Składanie fałszywych zeznań a przepisy Kodeksu karnego

Złożenie fałszywego zeznania to przestępstwo określone w art. 233 Kodeksu karnego. Według tego przepisu, każda osoba, która składając zeznania w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym, śledztwie lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy (np. przed policją lub prokuraturą), świadomie i celowo wprowadza w błąd organy ścigania, popełnia przestępstwo. Aby jednak przypisać komuś odpowiedzialność karną, należy wykazać, że fałszywe zeznania zostały złożone świadomie – jeśli osoba nie miała świadomości błędu, nie można jej oskarżyć o składanie fałszywych zeznań.

Kodeks karny przewiduje za składanie fałszywych zeznań karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat (art. 233 § 1). Surowość kary zależy od konkretnej sytuacji oraz stopnia wpływu fałszywych zeznań na wynik postępowania.

Specjalne przypadki i sankcje za składanie fałszywych zeznań

Przepisy prawa uwzględniają także szczególne okoliczności, które mogą wpłynąć na karę. Kodeks karny precyzuje sankcje w kilku dodatkowych przypadkach:

• Art. 233 § 1a Kodeksu karnego – w sytuacji, gdy osoba składa fałszywe zeznania lub zataja prawdę w obawie przed odpowiedzialnością karną własną lub najbliższych, podlega karze od 3 miesięcy do 5 lat więzienia. Zatem osoby działające w strachu przed własnymi konsekwencjami lub w trosce o bezpieczeństwo bliskich również mogą podlegać odpowiedzialności karnej, chociaż kara za takie działanie jest łagodniejsza niż za świadome, celowe kłamstwo.
• Art. 233 § 4 Kodeksu karnego – surowsza odpowiedzialność dotyczy ekspertów: biegłych, rzeczoznawców lub tłumaczy, którzy dostarczają fałszywą opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie mające być dowodem w postępowaniu. Za takie przestępstwo grozi kara pozbawienia wolności od roku do 10 lat. Takie osoby pełnią szczególnie ważną rolę w procesie dochodzenia sprawiedliwości, więc ich fałszywe opinie są traktowane jako poważniejsze zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości.
• Art. 233 § 4a Kodeksu karnego – przewiduje również karę dla osób, które działają nieumyślnie, dostarczając fałszywe informacje, gdy mogło to narazić interes publiczny na znaczną szkodę. Kara w takim przypadku wynosi do 3 lat pozbawienia wolności.

Kiedy można mówić o składaniu fałszywych zeznań?

Aby składanie zeznań było uznane za fałszywe, konieczne jest spełnienie kilku warunków:

1. Świadome działanie – osoba musi mieć świadomość, że składa fałszywe zeznania lub zataja prawdę. Przykładowo, jeśli świadek, składając zeznania, jest przekonany o ich prawdziwości, mimo że są one błędne, nie popełnia przestępstwa.
2. Uprzedzenie o odpowiedzialności karnej – zeznania muszą być składane w postępowaniu formalnym, w którym zeznający został pouczony o odpowiedzialności karnej lub odebrano od niego przyrzeczenie. Przed przesłuchaniem świadek lub oskarżony musi być poinformowany o grożących konsekwencjach za składanie fałszywych zeznań (art. 233 § 2 Kodeksu karnego).
3. Wpływ na wynik postępowania – zeznania powinny mieć znaczenie dla sprawy. Zeznania dotyczące okoliczności, które nie mają wpływu na jej rozstrzygnięcie, są traktowane łagodniej.

Możliwości obrony – rola adwokata w sprawie o składanie fałszywych zeznań

W sytuacji, gdy osoba zostaje oskarżona o składanie fałszywych zeznań, kluczowe znaczenie ma pomoc profesjonalnego adwokata. Specjalista w dziedzinie prawa karnego może ocenić, czy w danym przypadku doszło do przestępstwa oraz jakie dowody mogą świadczyć o niewinności oskarżonego. Niekiedy błędne zeznania są skutkiem niejasnych wspomnień lub wynikają z presji sytuacyjnej, a nie z intencji wprowadzenia w błąd organów ścigania.

Adwokat może także doradzić oskarżonemu, jakie kroki podjąć, aby złagodzić potencjalne konsekwencje. Może to obejmować np. skorygowanie zeznań przed zakończeniem postępowania, co może skutkować łagodniejszym potraktowaniem przez sąd. Obrona może również wskazywać, że oskarżony działał w błędzie, nieumyślnie lub pod wpływem manipulacji.

Możliwość złagodzenia lub odstąpienia od kary – składanie fałszywych zeznań

Polskie prawo przewiduje okoliczności łagodzące, które mogą pozwolić na uniknięcie surowych konsekwencji. Art. 233 § 5 Kodeksu karnego przewiduje, że sąd może nadzwyczajnie złagodzić karę, a nawet odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli:

• Fałszywe zeznania dotyczyły okoliczności, które nie miały wpływu na rozstrzygnięcie sprawy,
• Sprawca dobrowolnie sprostował fałszywe zeznania lub opinię przed zakończeniem postępowania.

Złagodzenie kary lub odstąpienie od jej wymierzenia to jednak decyzja, którą podejmuje sąd na podstawie analizy całokształtu sprawy. Dlatego tak ważne jest, aby osoba oskarżona o składanie fałszywych zeznań mogła skonsultować swoją sytuację z doświadczonym adwokatem.

Czy warto przyznać się do składania fałszywych zeznań?

W sytuacji, gdy osoba zda sobie sprawę, że popełniła błąd, kluczowe może być dobrowolne przyznanie się i poprawienie zeznań. Polskie prawo daje możliwość zmiany wcześniejszych zeznań, a sąd może uwzględnić takie działanie jako okoliczność łagodzącą. Dobrowolne przyznanie się do błędu nie gwarantuje uniknięcia kary, jednak może pozytywnie wpłynąć na jej złagodzenie, pokazując sądowi gotowość do współpracy.

Należy jednak pamiętać, że każdy przypadek jest indywidualny. Jeśli ktoś ma wątpliwości co do tego, jakie kroki podjąć w przypadku złożenia fałszywych zeznań, kluczowe będzie skonsultowanie się z adwokatem, który wskaże najlepsze możliwości obrony.

Podsumowanie

Składanie fałszywych zeznań to poważne przestępstwo, za które w polskim prawie przewidziano surowe konsekwencje. W zależności od okoliczności, kara za składanie nieprawdziwych informacji przed organami ścigania może wynosić od kilku miesięcy do nawet 10 lat więzienia. Kluczowym elementem obrony jest wykazanie, że osoba nie miała intencji wprowadzenia w błąd, działała pod wpływem strachu lub nieumyślnie.

Niezależnie od przyczyny, osoby, które są świadkami lub podejrzanymi w postępowaniu, powinny zdawać sobie sprawę z powagi sytuacji i konieczności mówienia prawdy. W przypadku jakichkolwiek obaw warto skorzystać z pomocy profesjonalnego adwokata, który pomoże uniknąć konsekwencji składania fałszywych zeznań.

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w związku z prawem Cywilnym – skontaktuj się z nami. Oferujemy Ci opiekę prawną na najwyższym poziomie. SLM Adwokaci – Prawo Cywilne.

Przeczytaj więcej – Prawo Cywilne