Co grozi za rozpowszechnianie cudzego wizerunku?

W dobie mediów społecznościowych i powszechnego dostępu do internetu zdjęcia czy nagrania innych osób mogą być udostępniane w ciągu kilku sekund. Jednak rozpowszechnianie wizerunku jest regulowane prawnie, a jego naruszenie może prowadzić do poważnych konsekwencji cywilnych i karnych. Warto wiedzieć, jakie przepisy obowiązują i co grozi za publikację czyjegoś wizerunku bez zgody.

Czy wizerunek jest daną osobową?

Tak. Odpowiedź na pytanie, czy wizerunek jest daną osobową, jest jednoznaczna – w świetle RODO wizerunek osoby fizycznej, umożliwiający jej identyfikację, stanowi daną osobową. Oznacza to, że jego przetwarzanie, w tym publikowanie, podlega przepisom o ochronie danych osobowych, obok regulacji prawa autorskiego.

Rozpowszechnianie wizerunku – definicja

Rozpowszechnianie wizerunku definicja obejmuje każde działanie polegające na publicznym udostępnianiu wizerunku innej osoby, np. w internecie, prasie czy telewizji, w taki sposób, aby był on dostępny dla nieograniczonej liczby osób. Nie ma znaczenia, czy jest to wizerunek w postaci zdjęcia, nagrania wideo czy grafiki.

Rozpowszechnianie wizerunku bez zgody – przepisy

Zasady ochrony wizerunku reguluje art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zasadą jest, że publikacja czyjegoś wizerunku wymaga jego zgody, chyba że:

• osoba otrzymała wynagrodzenie za pozowanie i wizerunek stanowi część większej całości (np. zdjęcia grupowego),
• wizerunek dotyczy osoby powszechnie znanej, wykonany w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych,
• wizerunek stanowi szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz czy publiczna impreza. 

Rozpowszechnianie wizerunku bez zgody – kodeks karny

Choć prawo autorskie reguluje kwestie cywilne, w pewnych przypadkach bezprawne ujawnienie wizerunku może naruszać przepisy karne, np. o ochronie prywatności (art. 190a § 2 i art. 191 Kodeksu karnego). Mówi się wtedy potocznie o rozpowszechnianiu wizerunku kk.

Rozpowszechnianie wizerunku bez zgody art

Najczęściej przywoływany jest art. 81 ustawy o prawie autorskim, jednak w kontekście odpowiedzialności karnej mogą mieć zastosowanie również inne przepisy, w tym art. 212 k.k. (zniesławienie) czy art. 216 k.k. (znieważenie), jeśli wizerunek jest wykorzystany w sposób godzący w dobra osobiste.

Rozpowszechnianie wizerunku nauczyciela bez jego zgody

Szczególnie problematyczne jest rozpowszechnianie wizerunku nauczyciela bez jego zgody, np. nagrania z lekcji publikowane w internecie bez wiedzy pedagoga. Takie działanie, poza naruszeniem prawa autorskiego, może być uznane za naruszenie dóbr osobistych i skutkować roszczeniami cywilnymi lub postępowaniem dyscyplinarnym wobec ucznia.

Konsekwencje prawne rozpowszechniania wizerunku

Bezpodstawne ujawnienie wizerunku może skutkować:

• obowiązkiem zapłaty odszkodowania lub zadośćuczynienia,
• nakazem usunięcia materiałów z internetu,
• przeprosinami w określonej formie,
• a w skrajnych przypadkach – odpowiedzialnością karną. 

Case study – naruszenie prawa do wizerunku

Pani Marta opublikowała w mediach społecznościowych zdjęcie znajomej wykonane podczas prywatnego spotkania, bez pytania o zgodę. Znajoma uznała, że narusza to jej prywatność, i wystąpiła z pozwem. Sąd nakazał usunięcie zdjęcia, opublikowanie przeprosin i zapłatę zadośćuczynienia. Co istotne, w toku sprawy wezwano świadka, który miał potwierdzić okoliczności publikacji – za niestawienie się świadka w sądzie bez usprawiedliwienia groziła mu grzywna (art. 285 § 1 k.p.k.).

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czy mogę opublikować zdjęcie osoby, jeśli jest na nim w tle?

Tak, jeśli stanowi jedynie szczegół większej całości, np. krajobrazu czy wydarzenia publicznego.

Co zrobić, jeśli ktoś rozpowszechnia mój wizerunek bez zgody?

Można żądać usunięcia materiału, przeprosin, a także dochodzić odszkodowania lub zadośćuczynienia na drodze sądowej.

Czy można nagrywać nauczyciela podczas lekcji?

Nagrywanie bez zgody i publikacja materiału mogą naruszać prawo do wizerunku i dobra osobiste nauczyciela.

Podsumowanie

Rozpowszechnianie wizerunku bez zgody może prowadzić do sporów sądowych, wysokich kosztów i utraty reputacji. Znajomość przepisów pozwala uniknąć nieświadomego naruszenia cudzych praw i związanych z tym konsekwencji.

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej – skontaktuj się z nami. Oferujemy Ci opiekę prawną na najwyższym poziomie. SLM Adwokaci – Kancelaria Adwokacka Opole.

Przeczytaj więcej